Kijkonderzoek (Coloscopie)

Inleiding

Endoscopie betekent van binnen kijken . De benaming van het onderzoek wordt aangepast aan het orgaan waarin gekeken wordt. Zo heet inspectie van de hele dikke darm "coloscopie"  (ook wel colonoscopie genoemd) en het verwijderen van een poliep in de darm "poliepectomie".  Een coloscopie (met eventueel poliepectomie) duurt ongeveer 45 minuten. Deze tijdsindicatie is echter een gemiddelde; het is heel goed mogelijk dat het onderzoek soms iets langer duurt.

Doel van het onderzoek

Het doel van het onderzoek is om eventueel aanwezige afwijkingen in de dikke darm op te sporen en indien mogelijk ook te behandelen. Indien u klachten heeft (bijvoorbeeld bloed bij de ontlasting), kunnen we na het onderzoek  uitleg geven over de eventuele oorzaak hiervan.   

Naast het opsporen van afwijkingen in de dikke darm  (en daarmee vaak ook de oorzaak van uw eventuele klachten) , is het soms ook mogelijk om bij de scopie meteen een behandeling toe te passen, bijvoorbeeld door het verwijderen van een poliep. Hierover leest u verderop meer.

Voorbereiding en dieet

Voor de coloscopie is het van zeer groot belang dat de darm volledig schoon (dus leeg) is. Als er nog ontlasting in de darm  is achtergebleven, kunnen afwijkingen gemist worden. In sommige gevallen moet het hele onderzoek (inclusief voorbereiding)  zelfs opnieuw gedaan worden. Daarom vragen wij u het voorbereidingsschema zo nauwkeurig mogelijk te volgen en tijdig (minstens 3 dagen voor de coloscopie) te beginnen met het aangepaste dieet.

U krijgtt een recept voor een laxeervloeistof (picoprep®) en laxeerpillen (bisacodyl®) voorgeschreven. Picoprep® is een laxeermiddel met sinaasappelsmaak; het bevat geen suiker. Diarree ontstaat in het algemeen  minimaal 2-3,5 uur na inname van het eerste zakje picoprep. Dit kan uiteraard per persoon verschillen. In sommige gevallen  is het mogelijk dat u ter voorbereiding een andere darmspoeling moet ondergaan; in dit geval zal uw arts dat met u bespreken. 

Voorbereidingsschema

Hieronder wordt stap voor stap weergegeven wanneer u wat moet doen om de darm zo goed mogelijk schoon te spoelen voor het onderzoek. Indien u het onderzoek om 8.30uur in de ochtend heeft, vragen wij u om 4.00-4.30 uur op te staan voor de inname van het tweede glas Picoprep met de daarbij behorende 2 liter vocht. Dit is erg vroeg, echter voor een goede darmvoorbereiding is gebleken dat de voorbereiding zoals hij hieronder vermeld staat verreweg de beste resultaten oplevert.

Voedingslijst

Drie dagen voordat u start met het laxeerschema, moet u uw dieet gaan aanpassen. U mag namelijk geen voedingsmiddelen meer gebruiken die veel resten in de darm achterlaten. Bij het schema hieronder treft u een lijst aan met voedingsmiddelen die u wel, of juist niet meer mag eten.

Tips bij de voorbereiding op het onderzoek:

• Blijf regelmatig bewegen. Om de ontlasting goed op gang te brengen is het belangrijk dat u voldoende beweegt in de periode van het laxeren.
• Daag comfortabele warme kleding. U kunt het koud krijgen tijdens de voorbereiding. Als u naar de afdeling komt, is het ook prettig als u warmer gekleed bent.
• Neem schoon ondergoed mee naar het ziekenhuis.
• Gebruik bijvoorbeeld onderstaande maatvoering om bij te houden hoeveel u drinkt.
• Drink uit een echt glas (géén plastic beker).
• Gebruik eventueel een rietje om de picoprep te drinken, zodat de vloeistof verder in uw mond komt.
• Leg een stukje papier onder het glas met drinken. Als u het kunt lezen betreft het een heldere vloeistof.

Antistolling

Geneesmiddelen die de stolbaarheid van het bloed beïnvloeden (bloedverdunners zoals fenprocoumon (Marcoumar®), Sintrommitis (Sintrom®) , Ascal, Plavix® of de nieuwe antistollingsmiddelen) kunnen het risico op een bloeding bij de coloscopie vergroten. Indien u een bloedverdunner gebruikt, dient u dit te melden aan uw arts of verpleegkundig specialist. Deze zal dan bepalen of de bloedverdunner tijdelijk gestopt kan worden.

Indien u een bloedverdunner gebruikt die wordt doorgedoseerd door de trombosedienst (of indien u zelf INR controles doet via een thuismeetapparaat), dient de dosering hiervan te worden aangepast door de trombosedienst. Zodra de datum van de coloscopie bekend is, dient u contact op te nemen met de trombosedienst, zodat de dosering tijdig kan worden aangepast. IJzertabletten moeten 7-10 dagen voor het onderzoek gestopt worden.

Het onderzoek

Voorafgaande aan het onderzoek wordt er bij iedereen een naaldje ingebracht om medicijnen te kunnen geven tijdens het onderzoek. Tevens worden er enkele vragen gesteld, dit noemen we de Time-Out-Procedure.

Het onderzoek gebeurt met een buigzame (=flexibele) slang (endoscoop), die een doorsnede heeft van ongeveer 1,3 cm. Tijdens het onderzoek ligt u op uw linker zij of op uw rug. De endoscoop wordt via de anus ingebracht. Het opschuiven van de slang is niet pijnlijk, maar kan wel een onaangenaam gevoel veroorzaken. De dokter zal tijdens het onderzoek wat lucht in uw darm blazen. Dit kan een vol gevoel geven. Mocht u windjes moeten laten tijdens het onderzoek dan is dat heel gewoon. Het zal u alleen maar opluchten.

In veel gevallen zal het onderzoek plaatsvinden met een roesje (dormicum) en/of een pijnstiller (fentanyl). Hierdoor wordt u slaperig en zult u van het onderzoek minder merken. Het is echter geen algehele narcose. Veel mensen krijgen dus wel iets mee van het onderzoek. Het is het beste als u zich tijdens het onderzoek probeert te ontspannen. De verpleegkundige zal u hiervoor aanwijzingen geven. Het komt voor dat mensen toch pijn hebben of zich niet lekker voelen. Mocht dit bij u het geval zijn, aarzelt u dan niet dit tegen de verpleegkundige en/of de dokter te zeggen. Bij veel darmkrampen kan soms een voor uw darmen ontspannende injectie nodig zijn. Hiervan wordt u niet suf, maar u kunt wel een beetje droge mond krijgen.

Zie hiernaast een plaatje hoe de endoscoop werkt. De endoscoop buigt mee met de vorm van de dikke darm. Het lichtje aan het einde van de endoscoop zorgt ervoor dan de arts de dikke darm van binnen kan zien. Bij sommige patiënten is het opschuiven van de endoscoop wat moeilijker, omdat de dikke darm erg kronkelig is. 

Een coloscopie is in het algemeen een veilig onderzoek. Toch is er een kleine kans (kleiner dan 0,1%) op een complicatie in de vorm van een bloeding of een perforatie (gaatje in de darm). Als een complicatie tijdens de scopie wordt opgemerkt, zal worden geprobeerd deze meteen te behandelen. In sommige gevallen zult u na de scopie moeten worden opgenomen in het ziekenhuis en soms kan een operatie nodig zijn om de complicatie te herstellen.

De arts kan, indien nodig, met behulp van een klein tangetje wat weefsel aan de binnenkant van de darm wegnemen. Dit heet een biopsie. U voelt hier niets van. Dit weefsel wordt nader onderzocht onder de microscoop.

Het verwijderen van een poliep (poliepectomie)

Een poliep is een uitgroeiseltje van de binnenbekleding  (= slijmvlies) van het maagkanaal. Hoewel de meeste poliepen weinig of geen klachten geven, is het toch belangrijk dat ze verwijderd worden, omdat sommige poliepen uiteindelijk kwaadaardig kunnen worden. De meeste poliepen kunnen verwijderd worden bij de coloscopie.

Soms wordt er eerst een zoutvloeistof onder de poliep gespoten, voordat deze wordt verwijderd. Vervolgens kan er door de coloscoop een metalen snaartje met een lus worden opgeschoven. De lus wordt als een lasso om de poliep gelegd en aangetrokken. Vervolgens wordt door de metalen lasso een zwakke elektrische stroom geleid, waardoor de steel van de poliep wordt doorgebrand.

Deze behandeling is in de meeste gevallen niet pijnlijk. Over het algemeen is de behandeling veilig, complicatievrij en niet belastend voor de patiënt. In enkele gevallen is het echter zo dat een patiënt na de behandeling een klein beetje bloedverlies heeft of krampende buikpijn houdt. U kunt hierover natuurlijk altijd contact opnemen met uw huisarts of met de arts die het onderzoek verrichtte.

Melden

Het onderzoek wordt poliklinisch gedaan op de endoscopie-afdeling op de 4^e etage in de C-toren, zone C4-S. In verband met de voorbereidingen (zoals het inbrengen van een infuusnaald en het meten van de bloeddruk) vragen wij u zich een half uur vóór de aanvang van het onderzoek te melden bij de balie van de endoscopie-afdeling. Deze bevindt zich in zone C4-S, Balie 119.

Tot slot

In de meeste gevallen kunt u na het onderzoek gewoon weer naar huis. Als u een kalmerend middel ("roesje")  heeft gehad, blijft u na het onderzoek nog ongeveer een uur ter observatie in het ziekenhuis. U moet in dat geval door iemand worden opgehaald van de uitslaapkamer of verpleegafdeling en mag gedurende de rest van de dag geen motorvoertuigen besturen. Let op: indien u niet kunt worden opgehaald van de uitslaapkamer, kunt u geen roesje krijgen. U mag niet zelfstandig naar huis, ook niet met het openbaar vervoer.

Vanzelfsprekend kunt u met eventuele vragen contact opnemen met de verpleegkundig specialist. Mocht u na het onderzoek zeer veel last hebben van buikpijn of van helderrood bloedverlies via de anus, dan kunt u (buiten kantoortijden) contact opnemen met het LUMC (071-5269111) en vragen naar de dienstdoende maag-darm-leverarts.